အိႏၵိယ-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ကုန္သြယ္ေရး စာခၽြန္လႊာပို႔

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။       ။ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး တိုးျမႇင့္ႏိုင္ရန္အတြက္ အိႏၵိယ-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သည္ႀကီးမ်ား သမဂၢမွ ေတာင္းဆိုခ်က္ ကိုးခ်က္ပါေသာ စာခၽြန္လႊာတေစာင္ကို မဏိပူရျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး ဌာနမ်ားသို႔ ေပးပို႔လိုက္သည္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ႏိုင္သည့္ ကုန္အမ်ဳိးအမည္ အေရအတြက္ကိုလည္း လက္ရွိထက္ တိုးျမႇင့္သင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳ တိုက္တြန္းထားသည္။

“လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈစာခ်ဳပ္အရ ကုန္ပစၥည္းအမ်ဳိးအမည္ ၄ဝ သာ ခြင့္ျပဳထားသည္။ ျမန္မာ၏ အျခားေသာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပမာဏအား ႏိႈင္းယွဥ္စဥ္းစားစားပါက ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဖလွယ္ႏိုင္သည့္ အေရအတြက္
ျမႇင့္တင္ရႏိုင္ပါသည္” ဟု စာခၽြန္လႊာအား ကိုးကား၍ Imphal Free Press သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ကုန္ပစၥည္းအမ်ဳိးအမည္ ၁၁,၆၉၂ မ်ဳိး၊ တိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး တြင္ ၃,၆၉၉ မ်ဳိးႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ၆၃ မ်ဳိး လြတ္လပ္စြာ ဖလွယ္ႏိုင္ေနၾကသည္။

ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ခရီးသြားလာေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ မဏိပူရျပည္နယ္ အင္ဖာၿမိဳ႕တြင္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ (Passport)
ႏွင့္ ဗီဇာ႐ုံးတ႐ုံးကိုလည္း ဖြင့္လွစ္ထားသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳထားသည္။ ထိုသို႔အားျဖင့္ အနာဂတ္ကာလတြင္ မၾကာခဏ က်င္းပလာႏိုင္ဖြယ္ ရွိသည့္ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမ်ား၊ ကန္ဖရင့္မ်ား၊ ကုန္စည္ျပပြဲမ်ားႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအတြက္လည္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။

ဝင္ေငြခြန္၊ အေရာင္းခြန္ စသည္တို႔ကို ႏွစ္အနည္းငယ္ၾကာ ေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္းအားျဖင့္ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလိုသူမ်ားကို ဖိတ္ေခၚသင့္ေၾကာင္းလည္း အၾကံျပဳထားသည္။

အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံမ်ားစာရင္းဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ ၂ဝ၁ဝ က ေၾကညာခဲ့ေသာ အထူး အေကာက္ခြန္ ခံစားခြင့္တြင္ အၾကံဳးဝင္သည္။ ၂ဝဝ၉ တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ အိႏၵိယ-အာဆီယံ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္အရလည္း ခံစားခြင့္ရွိမည္ ျဖစ္သည္။

မဏိပူျပည္နယ္ရွိ မိုးေရး-တမူး ႏွင့္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ရွိ ဇိုးကထား-ရိဖ္ တို႔တြင္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး စီးဆင္းေနၿပီး အဓိက လမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ မိုးေရး-တမူးကို ျဖတ္သန္းကာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ဆိုက္ေရာက္မည့္ အိႏၵိယ-ျမန္မာ-ထိုင္း အေဝးေျပးလမ္းမၾကီးကို ေလးလမ္းသြားအျဖစ္ စတင္တိုးခ်ဲ႕လ်က္ရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ျပည္နယ္မ်ားအတြင္း သူပုန္မ်ားႏွင့္ သပိတ္တားမ်ားေၾကာင့္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရေၾကာင္း အိႏၵိယ-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးအသင္း (BTCC) အတြင္းေရးမႉး ဦးေအးကို က ဆိုသည္။

“အခုက ကုန္ကို ေန႔စဥ္ပို႔လို႔မရဘူး။ သူတို႔ဘက္က ပိတ္တာဆို႔တာမ်ားတယ္။ တလကို ရက္ေပါင္း ဆယ္ရက္ေလာက္ က သြားဖို႔လာဖို႔ ပိတ္တတ္ေတာ့ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ ရပ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ကုန္ေတြ အခ်ိန္မီ မေရာက္ဘူး။ ပ်က္ဆီးလြယ္တဲ့ ကုန္ဆို ဆံုး႐ႈံးကုန္တာေပါ့။ မဏိပူျပည္နယ္ဘက္မွာ မတည္ၿငိမ္ဘူးေလ။ Law and order (တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ)က လိုေနတာေပါ့။ အဲဒါသာ ရွိမယ္ဆိုရင္ ဒီလမ္းေၾကာင္းၾကီးက သာယာသြားမယ္။ အဲလိုဆိုရင္ ကုန္သည္ေတြ ေပ်ာ္လာ ရင္ေတာ့ အလုပ္လုပ္တာ မ်ားမွာပါ” ဟု သံုးသပ္ေျပာဆိုဖူးသည္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီမွ ဒီဇဘၤာလအတြင္းတြင္ ျမန္မာမွ အိႏၵိယသို႔ နယ္စပ္မွတဆင့္ ေဒၚလာ ၅ ဒႆမ ၉၈၉ သန္း တင္ပို႔ခဲ့ ကာ အိႏၵိယမွ ျမန္မာသို႔ ေဒၚလာ ၄ ဒႆမ ၁၄၁ သန္းဖိုး တင္သြင္းခဲ့သျဖင့္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈ ပမာဏမွာ ေဒၚ လာ ၁ဝ ဒႆမ ၁၃ဝ သန္းဖိုး ရွိခဲ့သည္။ ထိုစဥ္တြင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈ ပမာဏမွာ ေဒၚလာ ၂၁၈၃ ဒႆမ ၂၈၇ သန္း ရွိခဲ့ၿပီး ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ေဒၚလာ ၂၂၈ ဒႆမ ၆ဝဝ သန္း ကုန္သြယ္ခဲ့ကာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ တြင္ ေဒၚလာ ၁၇ ဒႆမ ၃၄၂ သန္းဖိုး အသီးသီး ကုန္သြယ္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

အိႏၵိယ ဗဟိုအစိုးရ၏ “အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ”အရ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားမွ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား ရယူႏိုင္ရန္အတြက္ အင္ဖာၿမိဳ႕တြင္ ပင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကုန္သြယ္ေရး ေစ်းေရာင္း စင္တာၾကီးတခု အင္ဖာၿမိဳ႕တြင္ တည္ေထာင္ရန္လည္း နယ္စပ္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားက ေတာင္းဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိတြင္ အင္ဖာၿမိဳ႕ ပုဏၰားေစ်းၾကီးထဲတြင္မူ တ႐ုတ္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားသာ လႊမ္းမိုးေနသည္။

လက္ရွိ အိႏၵိယ-ျမန္မာ ကုန္သြယ္မႈပမာဏမွာ ေဒၚလာသန္း ၁,၅ဝဝ ရွိၿပီး ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ သစ္၊ သံႏွင့္သံထည္၊ အေသးစား စက္ပစၥည္း ကိရိယာႏွင့္ ေဆးဝါး စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၅ တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံကုန္သြယ္မႈ ႏွစ္ဆ တိုးျမႇင့္ရန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ရည္မွန္းထားၾကသည္။