ဘန္ေကာက္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၊ ယူနန္ျပည္နယ္တြင္
ေရာက္ရွိေနၾကေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကခ်င္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ား
ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ အခက္အခဲမ်ားကို ေရးသားထားသည့့္ ‘ယူနန္ျပည္မွာ အထီးက်န္’
Isolated in Yunnan အမည္ရ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ကို လူ႔အခြင့္အေရး
ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ HRW မွ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ားကလပ္တြင္ အဂၤါေန႔နံနက္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္၍ ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
စာမ်က္ႏွာေပါင္း ၆၈ ပါ ထိုအစီရင္ခံစာကို ဒုကၡသည္မ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူမ်ား၊ ရြာပုန္းရြာေရွာင္မ်ား အစရွိသည့္ လူ ၁ဝဝ ေက်ာ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခ်က္မ်ားကို အေျခခံကာ ေရးသားထားသည္ဟု ဆိုသည္။
ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ၇,ဝဝဝ မွ ၁ဝ,ဝဝဝ ခန္႔သည္ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈ ေဘးဒဏ္မွ လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းအတြက္ တ႐ုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယူနန္ေဒသတြင္ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းမ်ားစြာျဖင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း HRW အာရွတိုက္ေရးရာဌာနမွ လက္ေထာက္ ဒါ႐ိုက္တာ Phill Robertson က ေျပာသည္။
“ယူနန္မွာ ရွိေနတဲ့ ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြဟာ အခက္အခဲ မ်ိဳးစံုနဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာ ၾကံဳေတြ႔ေနရ ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ေနရာထိုင္ခင္းနဲ႔ အစားအေသာက္ရယ္၊ ေရရယ္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ေဆးဝါး မလံုေလာက္တာေတြေပါ့။ ဒါ့အျပင္ အခ်ိဳ႕ဒုကၡသည္ေတြကို တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက တ႐ုတ္ျပည္ထဲ ဝင္ခြင့္မျပဳဘဲ စစ္မက္ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ ေနရာကို အတင္းအဓမၼ ျပန္ေမာင္းထုတ္ေနတာက ပိုဆိုးတာေပါ့” ဟု သူက ဆိုသည္။
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ စတင္ကာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔ အၾကား ျဖစ္ပြါးခဲ့
ေသာ စစ္ပြဲမ်ားက လြန္ခဲ့ေသာ ၁၇ ႏွစ္က ၎တို႔ ခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ေစခဲ့သည္။
တႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာၿပီျဖစ္သည့္ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ကခ်င္လူမ်ိဳး ၁၇,ဝဝဝ ခန္႔သည္ ရြာပုန္းရြာေရွာင္မ်ား အျဖစ္ စစ္ေဘးမွ လြတ္ရာသို႔ တိမ္းေရွာင္လွ်က္ရွိၾကသည္။ ၎တို႔သည္ KIA ထိန္းခ်ဳပ္ရာေနရာမ်ား၊ ျမန္မာအစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေနရာမ်ား
ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းသို႔ ေဘးကင္းရန္ သြားေရာက္ ေနထိုင္ေနၾကသည္။
တ႐ုတ္ ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ယူနန္ အာဏာပိုင္တို႔က ကခ်င္ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ခံသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း HRW မွတ္တမ္မ်ားအရ အနည္းဆံုး ဒုကၡသည္အခ်ဳိ႕ကို အတင္းအဓမၼ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း Phill Roberson က ဆက္ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တို႔ရဲ့ မွတ္တမ္းေတြအရ အနည္းဆံုး ဒုကၡသည္ ၃ဝဝ ေလာက္ကို စစ္မက္ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ ေနရာကို အတင္းအဓမၼ
ျပန္ပို႔ခဲ့တာကို ေတြ႔ရတယ္” ဟု ဆိုသည္။
အစီရင္ခံစာတြင္ ယူနန္ရွိ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ကခ်င္ဒုကၡသည္တဦး၏ ေျပာဆိုခ်က္ကိုလည္း ယခုကဲ့သို႔ ေတြ႔ရ သည္။
“အခု ဒီေနရာမွာ ေနေနရတာကိုလည္း လံုၿခံဳလွတယ္လို႔ က်ေနာ္ မခံစားရပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ စစ္ေနတဲ့
ေနရာနဲ႔ အရမ္းနီးတဲ့ ေနရာမွာ ေနရတယ္ေလ။ စစ္ပြဲေတြက ဆက္ျဖစ္ေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္ပါတယ္။ တကယ္လိုရ တ႐ုတ္ျပည္က က်ေနာ္တို႔ကို လက္မခံဘုးဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္ကိုသြားရမလဲ။ ဘယ္လို အသက္ရွင္ရေတာ့မလဲ” ဟု ေျပာေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
အလားတူ အသက္ ၅၁ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ဒုကၡသည္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးႀကီးတဦး၏ ေျပာျပခ်က္ကိုလည္း “ဒီစစ္ပြဲႀကီးက ဒီလိုသာ ဆက္ရွည္ေနမယ္ဆိုရင္ က်မတို႔အတြက္ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းေတြ ဒုကၡေတြ ပိုၾကံဳေတြ႔ရၾကပါမယ္။ ကိုယ့္ရြာကို ပစ္ၿပီး ထြက္ေျပးလာရေတာ့ စားစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒီမွာ ေနေနရတာကလည္း ဘာမွအဆင္မေျပပါဘူး” ဟု ေတြ႔ရသည္။
ထို႔ျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့သူ ကခ်င္လူမ်ိဳး ႏွစ္ဦးကို ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားက ဖမ္းဆီးကာ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရေၾကာင္းလည္း ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ားကလပ္တြင္ အဂၤါေန႔နံနက္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္၍ ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
စာမ်က္ႏွာေပါင္း ၆၈ ပါ ထိုအစီရင္ခံစာကို ဒုကၡသည္မ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူမ်ား၊ ရြာပုန္းရြာေရွာင္မ်ား အစရွိသည့္ လူ ၁ဝဝ ေက်ာ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခ်က္မ်ားကို အေျခခံကာ ေရးသားထားသည္ဟု ဆိုသည္။
ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ၇,ဝဝဝ မွ ၁ဝ,ဝဝဝ ခန္႔သည္ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈ ေဘးဒဏ္မွ လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းအတြက္ တ႐ုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယူနန္ေဒသတြင္ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းမ်ားစြာျဖင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း HRW အာရွတိုက္ေရးရာဌာနမွ လက္ေထာက္ ဒါ႐ိုက္တာ Phill Robertson က ေျပာသည္။
“ယူနန္မွာ ရွိေနတဲ့ ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြဟာ အခက္အခဲ မ်ိဳးစံုနဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာ ၾကံဳေတြ႔ေနရ ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ေနရာထိုင္ခင္းနဲ႔ အစားအေသာက္ရယ္၊ ေရရယ္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ေဆးဝါး မလံုေလာက္တာေတြေပါ့။ ဒါ့အျပင္ အခ်ိဳ႕ဒုကၡသည္ေတြကို တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက တ႐ုတ္ျပည္ထဲ ဝင္ခြင့္မျပဳဘဲ စစ္မက္ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ ေနရာကို အတင္းအဓမၼ ျပန္ေမာင္းထုတ္ေနတာက ပိုဆိုးတာေပါ့” ဟု သူက ဆိုသည္။
၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ စတင္ကာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔ အၾကား ျဖစ္ပြါးခဲ့
ေသာ စစ္ပြဲမ်ားက လြန္ခဲ့ေသာ ၁၇ ႏွစ္က ၎တို႔ ခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ေစခဲ့သည္။
တႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာၿပီျဖစ္သည့္ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ကခ်င္လူမ်ိဳး ၁၇,ဝဝဝ ခန္႔သည္ ရြာပုန္းရြာေရွာင္မ်ား အျဖစ္ စစ္ေဘးမွ လြတ္ရာသို႔ တိမ္းေရွာင္လွ်က္ရွိၾကသည္။ ၎တို႔သည္ KIA ထိန္းခ်ဳပ္ရာေနရာမ်ား၊ ျမန္မာအစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေနရာမ်ား
ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းသို႔ ေဘးကင္းရန္ သြားေရာက္ ေနထိုင္ေနၾကသည္။
တ႐ုတ္ ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ယူနန္ အာဏာပိုင္တို႔က ကခ်င္ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ခံသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း HRW မွတ္တမ္မ်ားအရ အနည္းဆံုး ဒုကၡသည္အခ်ဳိ႕ကို အတင္းအဓမၼ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း Phill Roberson က ဆက္ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တို႔ရဲ့ မွတ္တမ္းေတြအရ အနည္းဆံုး ဒုကၡသည္ ၃ဝဝ ေလာက္ကို စစ္မက္ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ ေနရာကို အတင္းအဓမၼ
ျပန္ပို႔ခဲ့တာကို ေတြ႔ရတယ္” ဟု ဆိုသည္။
အစီရင္ခံစာတြင္ ယူနန္ရွိ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ကခ်င္ဒုကၡသည္တဦး၏ ေျပာဆိုခ်က္ကိုလည္း ယခုကဲ့သို႔ ေတြ႔ရ သည္။
“အခု ဒီေနရာမွာ ေနေနရတာကိုလည္း လံုၿခံဳလွတယ္လို႔ က်ေနာ္ မခံစားရပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ စစ္ေနတဲ့
ေနရာနဲ႔ အရမ္းနီးတဲ့ ေနရာမွာ ေနရတယ္ေလ။ စစ္ပြဲေတြက ဆက္ျဖစ္ေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္ပါတယ္။ တကယ္လိုရ တ႐ုတ္ျပည္က က်ေနာ္တို႔ကို လက္မခံဘုးဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္ကိုသြားရမလဲ။ ဘယ္လို အသက္ရွင္ရေတာ့မလဲ” ဟု ေျပာေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
အလားတူ အသက္ ၅၁ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ဒုကၡသည္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးႀကီးတဦး၏ ေျပာျပခ်က္ကိုလည္း “ဒီစစ္ပြဲႀကီးက ဒီလိုသာ ဆက္ရွည္ေနမယ္ဆိုရင္ က်မတို႔အတြက္ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းေတြ ဒုကၡေတြ ပိုၾကံဳေတြ႔ရၾကပါမယ္။ ကိုယ့္ရြာကို ပစ္ၿပီး ထြက္ေျပးလာရေတာ့ စားစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒီမွာ ေနေနရတာကလည္း ဘာမွအဆင္မေျပပါဘူး” ဟု ေတြ႔ရသည္။
ထို႔ျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့သူ ကခ်င္လူမ်ိဳး ႏွစ္ဦးကို ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားက ဖမ္းဆီးကာ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရေၾကာင္းလည္း ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
No comments:
Post a Comment
စာဖတ္သူမ်ားကြန္မန္.ေပးနုိင္ပါသည္။