အိႏၵိယႏွင့္ ျမန္မာ က႑မ်ိဳးစံု ပါဝင္သည့္ စီးပြားေရး စာခ်ဳပ္မ်ား လက္မွတ္ထုိး

မဇၥ်ိမ သတင္းဌာန ။            ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံတုိ႔သည္ က႑မ်ိဳးစံု ပါဝင္သည့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္မ်ား တနလာၤေန႔က ေနျပည္ေတာ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကျပီး အိႏၵိယ-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္မွႈမ်ားကုိ တိုးျမွင့္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။

အိႏၵိယ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ မန္မိုဟန္ဆင္း
ႏွင့္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တို႔သည္
ႏွစ္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီမွႈ
စာခ်ဳပ္မ်ားကုိ အေလးထား ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကျပီး
ယဥ္ေက်းမွႈမ်ား ဖလွယ္ေရးႏွင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ
အၾကား ဆက္သြယ္မွႈမ်ား တိုးျမွင့္ရန္
သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

အိႏၵိယ၏ ေထာက္ပံ့ေငြႏွင့္ အေမရိကန္
ေဒၚလာ ၁.၂ ဘီလီယံ အထူးေခ်းေငြ မ်ားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဖြံျဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကျပီး အနာဂတ္တြင္ ေနာက္ထပ္ စီမံကိန္းမ်ား ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ရန္လည္း သေဘာတူခဲ့ၾကေၾကာင္း ပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္အရ သိရသည္။

အိႏၵိယမွ ျမန္မာႏုိ္င္ငံအား ထုတ္ေခ်းထားေသာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ တန္ ေခ်းေငြႏွင့္ ပတ္သတ္၍လည္း
ျပန္ဆပ္ရမည့္ ကာလကုိ ေနာက္ဆုတ္ ေပးရန္ သေဘာတူညီထားသည့္ နားလည္မွႈ စာခၽြန္လႊာကုိလည္း လက္မွတ္
ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။ ထုိေခ်းေငြအား စုိက္ပ်ိဳးေရး၊ ဆည္ေျမာင္း၊ ရထားပုိ႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအားႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳမည္ ျဖစ္သည္။

အိႏၵိယ အေနျဖင့္ တမူး-ကေလးဝ လမ္းေပၚရွိ တံတား ၇၁ ခုအား ျပဳျပင္ အဆင့္ျမွင့္ တည္ေဆာက္ရန္ တာဝန္ယူမည္
ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ မန္မိုဟန္ဆင္းက ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုစီမံကိန္းမွာ အိႏၵိယႏုိင္ငံ မိုးေရးမွေန၍ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုိ ျဖတ္သန္းကာ ထိုင္းႏုိင္ငံ မဲေဆာက္ျမိဳ႕ကုိ ဆက္သြယ္ေပါင္းကူးေပးႏုိင္မည့္ စီမံကိန္းကို အေထာက္အကူ ျပဳမည္
ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယ-ျမန္မာ-ထုိင္း သံုးႏုိင္ငံ ဆက္သြယ္ေပးမည့္ အေဝးေျပးလမ္းမ တည္ေဆာက္္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ
ျပန္လည္အရွိန္ျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ထုိ သံုးႏုိင္ငံ ဆက္သြယ္ေပးႏုိင္မည့္ လမ္းအား ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ျပီးစီးရန္ သေဘာတူညီ ခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ျပင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္း တိုက္ရုိက္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံမွႈကုိ တိုးျမွင့္ေရးအတြက္ အိႏၵိယႏုိ္င္ငံ Imphal ႏွင့္
ျမန္မာႏုိင္ငံ မႏၱေလး အၾကား ဘတ္စ္ကားလုိင္း ေျပးွဆြဲရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား စီးပြါးေရး ဆက္သြယ္မွႈႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း တုိးျမွင့္ရန္အတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစႏုိင္မည့္
ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား တုိက္ရုိက္ ပ်ံသန္းေျပးဆြဲေပးမည့္ ေလေၾကာင္းလိုင္း ဝန္ေဆာင္မွႈ အသစ္ကုိလည္း လက္မွတ္ေရးထုိး ခဲ့ၾကသည္။

ထုိ႔ျပင္ ထားဝယ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကဲ့သုိ႔ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အဓိကက်ေသာ စီမံကိန္းမ်ားတြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည့္ အလားအလာမ်ားကုိလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေသးသည္။

နယ္စပ္ေဒသတြင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ လမ္းမ်ား အဆင့္ျမွင့္တင္ေပးေရး၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ဆိုင္သည့္ အေဆာက္အဦးမ်ား၊ တံတားမ်ား တည္ေဆာက္ေပးေရး၊ စုိက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ သင္ၾကားေရးပုိင္း ဆုိင္ရာမ်ားတြင္ အိႏၵိယက ကူညီရန္လည္း သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။

သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာႏွင့္ ပတ္သတ္၍မူ စိုက္ပ်ိဳးေရး ဇီဝနည္းပညာ၊ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္ နည္းပညာမ်ား၊ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ဇီဝနည္းပညာ၊ ေဆးသုေတသနႏွင့္ စြမ္းအင္ပုိင္း ဆိုင္ရာမ်ားတြင္ ဦးစားေပး၍ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္ ပူးတြဲလုပ္ငန္းအဖြဲ႔မွ သေဘာတူ သတ္မွတ္ခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ အိုင္တီသိပၸံ တည္ေထာင္ေရး အတြက္လည္း အိႏၵိယ အေနျဖင့္ ေငြေၾကးႏွင့္ နည္းပညာ အကူအညီမ်ား
ေပးအပ္မည္ ျဖစ္ကာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ IMCEITS (India–Myanmar Centre for Enhancement of IT Skills) တြင္ ေနာက္ထပ္ ငါးႏွစ္စာအတြက္ နည္းပညာႏွင့္ ေငြေၾကး အကူအညီမ်ား ဆက္လက္ ေပးအပ္သြားမည္
ျဖစ္ေၾကာင္း အိႏၵိယ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က ေၾကညာခဲ့သည္။

ကမၻာ့ေလထုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ သိပၸံပညာ၊ ဓာတုေဗဒပညာ၊ အင္ဂ်င္နီယာသိပၸံ၊ ဇီဝသိပၸံ၊ ေဆးသိပၸံ၊ သခ်ာၤႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာဆိုင္ရာ သိပၸံႏွင့္ ရူပေဗဒ ပညာရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍လည္း အိႏၵိယမွ သုေတသန ေထာက္ပံ့ေၾကး ဆုမ်ား ေပးအပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ျပင္ အိႏၵိယမွ ကူညီလ်က္ရွိေသာ သင္တန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အိႏၵိယ နည္းပညာႏွင့္ စီးပြါးေရး ပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္ေရး (ITEC) အစီအစဥ္၏ သင္တန္းသားမ်ား အပါအဝင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ လက္ရွိခြဲတမ္း ရရွိေနေသာ သင္တန္းသား ဦးေရ ၂၅၀ အတြက္ ေနရာေပးေနျခင္းအား ႏွစ္ဆ တိုးျမွင့္၍ ၅၀၀ အတြက္ ေနရာေပးမည္
ျဖစ္သည္။

အိႏၵိယ၏ ေငြေၾကးႏွင့္ နည္းပညာ အကူအညီမ်ားကုိ ယူ၍ ေဂဟေဗဒဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား၊ ေရွးရုိးအစဥ္အလာ ဗဟုသုတမ်ားႏွင့္ ေနာက္ဆံုးေပၚ နည္းပညာမ်ားကုိ အသံုးျပဳ၍ စုိက္ပ်ိဳးေရး သုေတသနႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးပညာ အဆင့္ျမင့္ဌာန (Centre for Excellence) အျဖစ္ ထူေထာင္ရန္ နားလည္မွႈ စာခၽြန္လႊာ တခု လက္မွတ္ေရးထုိး ခဲ့ၾကသည္။

ထုိ႔ျပင္ စုိက္ပ်ိဳးေရး သုေတသန ဌာနတြင္ စပါးဇီဝဥယ်ာဥ္တခု တည္ေထာင္ေရး အတြက္လည္း သေဘာတူညီခဲ့ၾက သည္။

ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈ

ႏွစ္နုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးအား ႏွစ္ဆ တိုးျမွင့္ရန္ အတြက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကို ပစ္မွတ္ထားရန္ သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။ ကုန္သြယ္ေရး တိုးျမွင့္ရန္အတြက္ အသံုးမခ်ရေသးသည့္ နယ္ပယ္မ်ား ရွိေနေၾကာင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေလးအနက္ထား ေျပာၾကားခဲ့ျပီး ထုိျဖစ္ႏုိင္ေခ်မ်ားအား အသံုးခ်ၾကကာ ကုန္သြယ္ေရး တုိးျမွင့္ၾကရန္ စီးပြြါးေရးသမား မ်ားအား တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ အိႏၵိယ ကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာက္ေရး၊ အေဝးေျပးလမ္းမ်ား တည္ေဆာက္ေရး၊ ေရနံႏွင့္ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔၊ စုိက္ခင္းမ်ားႏွင့္ ထုတ္လုပ္ေရး က႑မ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံၾကရန္ အတြက္လည္း အားေပးသြားမည္ဟု ဆိုသည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရး တုိးျမွင့္ေရးကုိ တားဆီးေနသည့္ အရာမ်ားကုိလည္း ဖယ္ရွားၾကမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ
ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ကတိ ေပးခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပထမ အဆင့္ အေနျဖင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား စီးပြါးေရး လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ေငြေၾကးလႊဲေျပာင္းမွႈမ်ား လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔ ေစေရးအတြက္ United Bank of India ၏ ရံုးခြဲကို ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ဖြင့္လွစ္မည့္ အစီအစဥ္ကုိ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာ အရာရွိမ်ား အား အိႏၵိယဘဏ္မ်ားက ဘဏ္လုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ သင္တန္းမ်ား ေပးမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ Reserve Bank of India အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိဘဏ္ (Central Bank) ႏွင့္ နားလည္မွႈ စာခၽြန္လႊာတခု
ေရးထုိးကာ အနာဂတ္ ကာလတြင္ အိႏၵိယႏွင့္ ျမန္မာ ေငြေၾကးမ်ားအၾကား ေငြေၾကးလဲလွယ္မွႈ ႏွႈန္းထားမ်ား သတ္မွတ္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

စြမ္းအင္က႑

အနာဂတ္ စြမ္းအင္က႑ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပုိမို နီးကပ္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ
ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာ့ ေရနံႏွင့္ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔က႑တြင္ အိႏၵိယ ကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ ပိုမို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလာေစေရးကို အားေပးမည္ ျဖစ္ျပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ဖိတ္ေခၚထားသည့္ လုပ္ကြက္မ်ားတြင္ လည္း အိႏၵိယကုမၸဏီမ်ား ပါဝင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ အားေပးမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ေရနံစက္ရံု စီမံကိန္းမ်ားတြင္လည္း အိႏၵိယ ကုမၸဏီမ်ား ပါဝင္လာေစရန္ အားေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

ထုိ႔ျပင္ ထမံသီႏွင့္ ေရႊစေရး ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အိႏၵိယ၏ အေသးစိတ္ အစီရင္ခံစာ အတြက္ ျပင္ဆင္လုပ္ကုိင္မွႈမ်ားအေပၚ ေက်နပ္အားရမွႈကုိ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ အိႏၵိယ ေရွးေဟာင္းသုေတသန Survey အဖြဲ႔မွ ေဆာင္ရြက္ေနဆဲ ျဖစ္သည့္ ပုဂံရွိ အာနႏၵာဘုရား ထိန္းသိမ္း
ေစာင့္ေရွာက္ျပဳျပင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ေက်နပ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထုိလုပ္ငန္းမွာ လာမည့္ ၂ႏွစ္အတြင္း ျပီးစီးလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရေပသည္။